Savremeni maturanti su 11. oktobra krenuli su na svoje poslednje zajedničko putovanje sa svojim odeljenjskim starešinama. Krenuvši iz Beograda, prošli su kroz Hrvatsku i Sloveniju, da bi na kraju stigli u Italiju.
Boravak u Veroni – nezaboravno i predivno iskustvo za savremene maturante
Sutradan su obišli Veronu, grad smešten u severnom delu Italije, u pokrajini Veneto. Prostor Verone bio je naseljen još u praistoriji. Gradsko naselje oformili su Rimljani, kada su oko 300. godine pre nove ere zauzeli ovo područje. Početkom srednjeg veka Veronu su opsedala brojna varvarska plemena, da bi ona na kraju bila pretvorena u severnoitalijanski grad-državu. Zbog velike konkurencije sa Mletačkom republikom, Venecijanci su Veronu osvojili početkom petnaestog veka i u njenim rukama je ostala sve do pada same Venecije 1797. godine. Verona je nakon toga više puta menjala svoje gospodare, da bi 1866. godine bila priključena novoosnovanoj Kraljevini Italiji. Nagli razvoj Verona doživljava tokom dvadesetog veka i danas je jedan od najrazvijenijih gradova u Italiji. Od brojnih znamenitosti ovog grada savremeni maturanti videli su Arenu Verone, treći po veličini očuvani rimski amfiteatar. Izgrađen je u I veku, dug 139 i širok 110 metara, a u amfiteatar može stati 30.000 posetilaca. Tu su se održavale gladijatorske borbe, a danas se u Areni izvode operske i baletske predstave.
Katedrala je sagrađena u XII veku, a oblikovana je u romantičkom stilu. U više navrata je renovirana, ali se njen prvobitni izgled nije menjao. Unutrašnjost katedrale ispunjena je raznim simbolima iz hrišćanske tematike, kao što su deset figura proroka, simboli jevanđelista i božja ruka. Tu su i figure Rolanda i Olivera, svetih ratnika koji štite crkvu. Sam enterijer potiče iz 15. veka.
Trg Erbe (Piazza delle Erbe) predstavlja mesto gde se nekada nalazio Rimski forum (Forum Romanum). Centralnim delom ovog trga dominira Madona, skulptura iz rimskog perioda i predivan primer nesvakidašnje arhitekture. Tu je i toranj Lamberti (Torre dei Lamberti), najviša kula u Veroni, a izdvaja se i prelepa Palata Mafei (Palazzo Mafei) iz 1668. godine. Građena je u baroknom stilu, a njen vrh krase statue šest grčkih bogova (Herkul, Jupiter, Venera, Merkur, Apolon i Minevra). Statua Svetog Marka Lava, simbola Venecije, nalazi se ispred ove palate.
Julijina kuća (kuća porodice Kapuleti) potiče iz 13. veka, a krase je gotski prozori. Tu je i balkon sa koga su Romeo i Julija vodili nezaboravne razgovore. Nameštaj u kući je iz 14. veka, a tu su i drvene stepenice i kamin od cigle. Romeova kuća (kuća porodice Monteki) potiče iz 13. veka, a na njenoj fasadi je natpis s čuvenim Romeovim rečima: „O Romeo, Romeo, zašto si Romeo?”. Verona je grad kulture, pa se tako od 1997. godine njeni spomenici nalaze na Listi svetske baštine Uneska, pod imenom Stara jezgra Verone. Boravak u Veroni bio je nezaboravno i predivno iskustvo za savremene maturante.
Očaravajući prizor Krivog tornja u Pizi
Savremeni četvrtaci posetili su i Pizu – nekada moćnu pomorsku silu, čija je flota skoro 150 godina (do kraja 13. veka) bila najjača flota na Sredozemnom moru. Piza je grad u regiji Toskana. Arheološki ostaci, koji datiraju još iz 5. veka pre nove ere, ukazuju na to da je Piza bila važan trgovački centar. Vrhunac moći doživela je u 9. veku, kada je postala jedna od najvažnijih luka u Italiji. Bila je veoma moćna i bogata od 11. do 15. veka, sve do pada u ruke Firentinske republike.
Zahvaljujući turizmu, grad se oporavio tokom prethodnih decenija, pa je sada magnet za mnogobrojne turiste, a najpoznatiji je po kultnom Krivom tornju. Krivi toranj u Pizi (Torre Pendente di Pisa) najveća je turistička znamenitost grada. Već naginjući kada je dovršen 1372. godine, beli mermerni cilindar dug 56 metara je u stvari zvonik romaničke, prugaste katedrale koji se uz nju uzdiže na Trgu čuda (Piazza dei Miracoli). Ova impozantna katedrala jasne strukture i elegantnog izgleda sa suptilnom dekoracijom fasada, prozora i balkona i bronzanim panelima na vratima predstavlja zaista očaravajući prizor, koji ne treba propustiti.
Na trgu se nalazi i krstionica. Ovaj kružni objekat, koji predstavlja spoj elemenata romanike i gotike, izgrađen je prema projektu Diotisalvija (Diotisalvi). Enterijer krstionice rezultat je dva veka intenzivne gradnje. Unutrašnjost ovog zdanja odlikuje izuzetna akustika, a posebno je zanimljiva osmougaona prostorija, koju je gradio Gvido Bigareli (Guido Bigarelli) 1246. godine, kao i propovedaonica iz 1260. godine, delo Nikola Pizana (Niccolò Pisano). Piza je danas čuvena i po tome što se u njoj nalaze tri najvažnija univerziteta u Italiji.
Firenca i njene brojne kulturno-istorijske znamenitosti
Maturanti Savremene gimnazije posetili su i Firencu, glavni grad pokrajine Toskana, smešten u centralnom delu Italije. Zbog duge tradicije deo Firence se nalazi na Uneskovoj listi svetske baštine. Rimljani su osnovali naselje u 1. veku pre nove ere i nazvali ga Florencija (Florentia). Grad su vekovima opsedali brojni varvarski narodi, a izborivši se za nezavisnost, Firenca je postala jedan od najmoćnijih gradova u Italiji. Upravo tu se razvio čuveni umetnički stil renesansa, u kom su stvarali najveći svetski umetnici, koji su u ovom gradu živeli i radili: Donatelo, Botičeli, Mikelanđelo, Makijaveli, Leonardo da Vinči i mnogi drugi. U 18. veku Firenca je potpala pod Habzburge i u njihovim rukama ostala, osim u vreme Napoleonovih ratova, sve do 1859. godine, kada je pripojena Kraljevini Italiji. Tokom 20. veka Firenca je doživela moderan razvoj, zbog čega je danas jedan od najrazvijenijih gradova u Italiji.
Firenca je vrlo atraktivna turistička destinacija, sa brojnim kulturno-istorijskim i drugim znamenitostima. Firentinska katedrala (Santa Maria del Fiore) jedna je od najčuvenijih crkava na svetu. Njena gradnja je počela krajem 13. veka, a završena je posle 170 godina. Ponte Vekio (Ponte Vecchio) je most sagrađen u 14. veku i jedini je koji nije srušen u bombardovanju tokom Drugog svetskog rata. Napravljen je od tri glavna luka, od kojih je najveći dug 30 metara, a druga dva po 27 metara. Danas je pun zlatara, a nekada su ovde svoje radnje imali mesari.
Palata Piti (Palazzo Pitti) je renesansna palata smeštena na južnoj strani reke Arno. Sagrađena je u 15. veku i bila je dom bankara Pitija. Nekih sto godina kasnije kupila ju je porodica Mediči i od tada je služila kao njihova rezidencija.
Trg Sinjorija (Piazza della Signoria) danas je jedan od dva najpoznatija firentinska trga, a nekada se ovde nalazilo središte političke moći Republike Firence. Ovde se nalaze brojne gradske znamenitosti, kao što su palate, galerije, spomenici, Neptunova fontana i drugo. Trg je ime dobio po Palati Sinjorija (Palazzo della Signoria), odnosno Palati Vekio, staroj palati porodice Mediči. Santa Kroče (Basilica di Santa Croce) je crkva u kojoj se nalaze grobnice italijanskih velikana, kao što su Dante, Galileo i Mikelanđelo. Ovde se nalazi i nekolicina značajnih umetničkih dela, ikona, fresaka i krstova.
Galerija Ufici je jedan od najstarijih i najpoznatijih muzeja na svetu. Gradnja ovog zdanja počela je 1560. godine, a završena je posle dvadeset i jedne godine. Prvenstveno je služila kao zgrada u kojoj su se nalazile kancelarije sudija, a kasnije se u njoj izlagala umetnička zaostavština porodice Mediči. Kao muzej je otvorena 1765. godine, a u galeriji se nalaze neprocenjiva dela poznatih majstora, kao što su Botičeli, Leonardo, Mikelanđelo i Rafaelo. Firenca je grad sa dugom tradicijom i kulturom. Posetioci neretko stoje satima u redovima kako bi mogli da se dive nekim od najčuvenijih umetničkih dela koja se nalaze u ovom gradu. Poseta Firenci je za savremene maturante garantovano bila nezaboravno iskustvo. Uspomene iz ovog prelepog mesta sigurno nikada neće zaboraviti.
Srednjovekovno mesto iz bajke: Brdski grad San Điminjano
Maturanti Savremene gimnazije posetili su i San Điminjano, italijanski brdski grad u Toskani, koji se nalazi jugozapadno od Firence. Nekada su ga okruživale 72 prelepe kule, od kojih je ostalo samo njih 14, koje, nadvijajući se nad dolinom Else, čine da grad izgleda kao srednjovekovno mesto iz bajke. Okružen je zidinama iz 13. veka, sa starim gradskim središtima na Trgu Čisterna (Piazza della Cisterna), koji je trouglastog oblika i oivičen srednjovekovnim kućama. Drugi trg – Trg Duomo (Piazza del Duomo) – bio je centar religioznog i političkog života srednjovekovnog San Điminjana. Na ovom trgu se nalazi crkva Duomo (Collegiata di Santa Maria Assunta) – iz 12. veka – sa freskama koje je naslikao Girlandajo u kapeli Santa Fina, ispred koje je predivna Palata Vekio del Podesta (Palazzo Vecchio del Podestà). U okviru ovog trga nalazi se i Toranj Ronjosa (Torre Rognosa), koji je visok 51 metar i ima 17 spratova.
Sijena – istorijski centar sa srednjovekovnom arhitekturom u punom sjaju
Maturanti su sa svojim odeljenjskim starešinama nastavili put ka Sijeni, jednom od najimpresivnijih gradova u Italiji, grad koji ima istorijski centar sa srednjovekovnom arhitekturom u punom sjaju. Sijena je u srednjem veku bila izuzetno bogat grad-država sve dok tu ulogu nije preuzela susedna Firenca. Danas predstavlja jedan od najposećenijih gradova u Italiji, a glavna atrakcija je centar grada, koji je pretvoren u pešačku zonu i nalazi se unutar zidina grada.
Trg Kampo (Piazza del Campo), projektovan u obliku školjke, predstavlja najpoznatiji trg u gradu. Gradska katedrala Duomo sagrađena je u romanskom stilu i u njoj se nalaze neka od najpoznatijih umetničkih dela srednjovekovne Italije. Gradnja je počela još u 12. veku, a glavna fasada je završena tek 1380. godine. Ova katedrala poznata je i po tome što ima osnovu okrenutu u pravcu sever–jug, što je neuobičajeno za hrišćanske crkve.
Tu je i Krstionica Svetog Jovana (Battistero di San Giovanni), koju je između 1316. i 1325. projektovao skulptor i arhitekta Kamaino de Krešentino (Camaino di Crescentino). Palata Publiko (Palazzo Comunale) zgrada je u kojoj je već 800 godina smeštena gradska kuća, a tu se nalaze i čuvene freske umetnika Ambrođa Lorencetija (Ambrogio Lorenzetti). Sa ovog trga ulazi se u Toranj Manđa (Torre di Mangia), kulu sa koje se pruža pogled na čitav grad i okolinu. Palata Salimbeni, sagrađena 1472. godine, predstavlja srednjovekovno sedište najstarije banke na svetu, koja radi od svog osnivanja.
Savremeni maturanti u čudesnoj Veneciji
Ukrcavši se na brod, savremeni maturanti krenuli su ka jedinstvenoj i čudesnoj Veneciji, gradu koji se nalazi na ušću reke Brente u Jadransko more, na 118 malih ostrva, koje razdvaja oko 180 kanala, a spaja oko 400 manjih i većih mostova. U venecijanskim palatama, crkvama, muzejima i galerijama nalazi se neprocenjivo umetničko blago, nastalo uglavnom u periodu od 5. do kraja 18. veka, kada je Venecija bila prestonica Mletačke Republike, koja je odigrala veoma značajnu ulogu u istoriji Evrope. Usledio je obilazak Trga Svetog Marka (Piazza San Marco) i Bazilike Svetog Marka (Basilica di San Marco), Duždeve palate (Palazzo Ducale) i Mosta uzdaha (Ponte dei Sospiri) – centra Venecije, koji je deo svetske kulturne baštine, tj. pod zaštitom Uneska.
Kosmopolitski duh Trsta
Poslednjeg dana svog studijskog putovanja učenici su obišli Trst, važan grad i luku u Italiji na obali Jadrana. Prema Nikoli Dučiću grad je dobio ime po slovenskoj reči „trstika”, tj. trska, koje ovde ima u izobilju na obali mora. Prostor današnjeg Trsta bio je naseljen još u doba praistorije, tačnije 3.000 godina p. n. e., kada se ovde naselilo pleme Karni. Ovaj prostor Rimljani osvajaju 177. godine p. n. e. i tada se prvi put spominje današnje ime grada u obliku Tergeste.
Kasnije grad pripada Vizantiji, zatim Franačkoj državi, pa njenim naslednicima. Godine 1382. Trst je pripao Habzburgovcima. Od 18. veka i razvoja trgovine postaje sve značajniji kao najvažnija luka carskog grada Beča i postepeno gubi autonomiju. Istovremeno započinje izgradnja veće gradske luke, a uporedo sa tim i izgradnja savremenog grada. Započinje i doseljavanje ljudi iz svih delova Habzburške monarhije i grad dobija kosmopolitski karakter. Među njima su doseljeni Srbi, najviše iz Hercegovine i Boke Kotorske. Iako malobrojna, srpska zajednica je bila uticajna u Trstu, sa mnoštvom bogatih pojedinaca i porodica čije se palate i zadužbine i danas nalaze širom grada.
Trst je sačuvao staro gradsko jezgro iz 18. i 19. veka, koje je po svom „severnjačkom” izgledu i pravilnoj uličnoj mreži potpuno drugačije od drugih jezgara italijanskih gradova, jer je uticaj „habzburške arhitekture” bio znatan. Tako Trst danas više podseća na Beč nego na obližnju Veneciju ili Veronu. Grad ima veći broj trgova sa mnogo crkava, palata, zdanja i spomenika. Zbog svoje stešnjenosti, tršćanske zgrade, čak i one stare nekoliko decenija, imaju znatnu spratnost. Za srpsku kulturu posebno je značajna Srpska pravoslavna crkva Svetog Spiridona na glavnom gradskom trgu Ponte Roso (Ponte Rosso). Ova crkva jedna je od najvećih srpskih crkava i svedoči o nekadašnjem bogatstvu nevelike srpske zajednice u Trstu.
Umorni, ali s osmehom na licu maturanti su se vratili u Beograd
Savremeni maturanti i njihove odeljenjske starešine gotovo u jutarnjim satima stigli su u Beograd. Umorne, ali sa osmehom na licu, savremene maturante dočekali su roditelji, kojima su uzbuđeno prenosili svoje utiske sa putovanja.
